Byłyśmy w muzeum
  • Kwadrans akademicki
    13.11.2016
    13.11.2016
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia wyrażenia kwadrans akademicki? Czyżby spóźnianie się było domeną tak dalece właściwą studentom (a może profesorom?), że aż odzwierciedliło się to w języku?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • małe i wielkie litery
    18.09.2006
    18.09.2006
    Szanowni Państwo, domyślam się, że były nazistowski niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau jest nazwą opisową i stosujemy małe litery; nazwa oficjalna to Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Jak jednak pisać ściana śmierci / straceń czy blok nr XI?
    Dziękuję – M.M.
    PS. Czy poprawny jest zapis wyspy kwarnerskie (w Chorwacji)? Wydaje mi się, że to nazwa opisowa, tak jak np. wyspy greckie czy wyspy dalmatyńskie.
  • Marcello di Capua, D. Marcella di Capui itd.
    19.09.2018
    19.09.2018
    Szanowni Państwo,
    piszę monografię życia i twórczości włoskiego kompozytora Marcella di Capua – i właśnie, czy w tekście polskim powinienem to nazwisko odmieniać ? Dodam, że sprawa jest o tyle skomplikowana, że proste odniesienia do miasta w Kampanii nie muszą tu grać roli. Część badaczy uważa (niesłusznie), że di Capua jest przydomkiem artysty (z Kapui), natomiast w mojej opinii jest to nazwisko. Cząstka di jest pisana małą literą zgodnie z ortografią z epoki.
  • On/Off
    28.02.2014
    28.02.2014
    Witam,
    ze względu na wykonywane zlecenie spotkałem się z następującym problemem. Instalowana przeze mnie maszyna posiada na panelu sterowania określenia On/Off. Czy mogą być używane jako polskie określenia, czy też należy je przetłumaczyć na włącz/wyłącz? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Bruno Kowalczyk
  • replika i kopia
    2.09.2008
    2.09.2008
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jaka jest różnica między kopią a repliką, skoro pierwsza to „rzecz dokładnie odtworzona z oryginału”, a druga to „coś, co jest dokładnym powtórzeniem czegoś innego, wierna kopia”? Czy replika jest rodzajem kopii?
    Czy można nazwać repliką (kopią) współczesne odtworzenia rozmaitych historycznych sprzętów i przedmiotów (np. samochodów, broni), które różnią się od oryginału, np. rozmiarem czy materiałem, z jakiego są wykonane?
  • serum
    23.11.2010
    23.11.2010
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o poradę w sprawie odmiany słowa serum (w kontekście kosmetycznym – chodzi o formę produktu do pielęgnacji twarzy lub ciała). Wg słownika ortograficznego na stronach PWN jest to wyraz nieodmienny; inne źródła podają jednak, że w liczbie mnogiej należy słowo to odmieniać podobnie jak rzeczowniki forum, akwarium czy muzeum: M. sera, D. serów, C. serom itd. Będę wdzięczna za wiążące rozstrzygniecie tej kwestii.
    Pozdrawiam :)
    Ewa Dacko
  • Zlatynizowane hellenizmy
    3.10.2016
    3.10.2016
    Dlaczego nie mamy dziś musejonów, nie mówimy o bitwie pod Aktionem czy o tym że stolicą Cesarstwa Wschodniorzymskiego był Bizantion (przemianowany przez cesarza Konstantyna Wielkiego na Konstantynopol), a zamiast tego mamy muzea, mówimy o Akcjum i Bizancjum? Czy zachodzi taka ogólna prawidłowość, że grecka końcówka -on jest zamieniana na łacińskie -um?
  • Co robi artysta rezydent?; sylwetka balanchine'owska
    21.02.2017
    21.02.2017
    Czy to, co robi w muzeum artysta rezydent (z ang. artist in residence) można nazwać rezydencją czy rezydenturą?
    Czy skoro George Balanchine faworyzował pewien typ sylwetki u tancerek, to tę sylwetkę można nazwać Balanchine’owską (bo on ją pierwszy spopularyzował) czy balanchine'owską (bo przecież nie chodzi o jego sylwetkę – sam był mikrusem).

    Łączę pozdrowienia
    Dorota
  • Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu

    16.06.2021
    16.06.2021

    Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?

  • forumowicz czy forowicz?
    10.01.2009
    10.01.2009
    Szanowna Redakcjo,
    prof. Jerzy Bralczyk na swoim wideoblogu zwrócił moją uwagę na słowo forumowicz. Wykazał przez analogię z muzeum i liceum, że jest to forma niepoprawna, i zaproponował forowicza. Uznałem więc, że także przymiotnik forumowy musi być błędny. Czy poprawnym słowem jest foralny lub forowy?
    Gdy próbowałem doń przekonać znajomych, zostałem oskarżony o puryzm, a wyraz forumowy uznany został za usankcjonowany normą uzualną. Czy są Państwo w stanie rozstrzygnąć nasz spór?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego